DEPREM VE SONRASI-SALGIN/BULAŞICI HASTALIKLAR RİSKİ VE YÖNETİMİ
Esin ŞENOL

Deprem sonrası infeksiyon riskini artıran nedenler
1.Yaşam koşullarının değişmesi (barınak, çadır, toplu yaşam…) hem HİJYEN sorunları hem STRES nedeni olur.
2. ALT YAPI SORUNLARI; Su, gaz, elektrik sistemlerindeki, hasar da infeksiyonlar için
elverişli koşullar yaratır.

RİSKİN ARTTIĞI İNFEKSİYONLAR

1. Genel İnfeksiyon riski

a. SOLUNUM YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLAR
Grip,Kızamık, Suçiçeği, Kabakulak, El-Ayak –Ağız hastalığı – Çocuklarda MENENJİT

b. Hasta bakımı /yaralanma nedeniyle gelişebilecek infeksiyonlar

Yara infeksiyonları, Tetanoz, Gazlı gangren, Aspirasyon Pnömonisi

c. Su/besin ile bulaşan

Dizanteri, Norovirüs,Tifo,Kolera ,Besin Zehirlenmeleri

2. Toplu yaşam nedeniyle

a.Vektör-Sinek, böcek, kene,bit- aracılıklı hastalıklar
Sıtma ,Tifüs..
b.Cilt infeksiyonları
Şarbon,Uyuz
c.Hayvan kaynaklı
Kuduz, Leptospiroz(bataklık ateşi)

3.Sanitasyon sorunu

Tuberculosis
Hantavirüs infeksiyonları (fare kaynaklı )
Hepatit A ve Hepatit E

ÖNLEM VE KONTROL

BARINAK, ÇADIR KURULUMLARI ULUSLARARASI YÖNETMELİKLERE UYGUN ŞEKİLDE PLANLANMALI (Steering Committee for Humanitarian Response. The Sphere Project:Humanitarian Charter and Minimum Standards in Disaster Response. Oxford Publishing, Oxford, UK (2004).)

– Kişi başına 3.5 m2 düşmeli, her 20 kişiye bir tuvalet düşmeli, tuvaletler barınağa 30 mt, su kaynaklarına 100 mt.mesafeye yerleştirilmesi
– Uygun ve yeterli su kapları,pişirme kapları,yakıt sağlanmalı
– Sabun -kişi başı aylık en az 250 gr- temin edilmeli
– KİŞİSEL HİJYEN EĞİTİMİ
– TUVALET KURULUM VE EĞİTİMİ

– Özellikle çocuklar için , uygun porsiyonlarda beslenme temini önerilmektedir; 2100 kcal ve 46 g protein olacak şekilde

•  AKTİF TARAMA, VERİ TOPLAMA, RİSK BELİRLEME
•  ETKİN HİJYEN ÖNLEMLERİ,EL HİJYENİ, MUTFAK HİJYENİ, GIDA –SU GÜVENLİĞİ
•  BİLGİLENDİRME, EĞİTİM, EL BROŞÜRLERİ
•  RİSK TANIMLAMALARI İLE OLASI KAYNAK ÇALIŞMALARI
• KIZAMIK, SU ÇİÇEĞİ, GRİP, KOVİD AŞILAMALARI
• YETERLİ TEMİZ SU; KİŞİ BAŞINA 2O LT (BANYO, TUVALET, TEMİZLİK)
• SU KAYNAKLARININ SANİTASYONU,TEMİZ İÇME SUYU ( KAYNATILMIŞ, KLORLANMIŞ,
  ŞİŞELENMİŞ SULAR)
• DEFİN İŞLEMLERİ

1. Eldiven, ceset torbası kullanılması
2. İşlemdeki kişilerin el hijyeni,taşınan gereçlerin dezenfeksiyonu
3. Dizanteri, kolera ve kanamalı ataeşler dışında BEDEN dezenfeksiyonu gerekmez.

 VEKTÖR KONTROLÜ – Sinek , böcek ilaçlaması
 HASTA KİŞİLERİN HEMEN İZOLASYONU
 BÖLGEDE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETİ TEMİN EDECEK BİRİMLERİN KURULUMU
 HASTA YAKLAŞIM VE TEDAVİSİNDE ULUSLARARASI BİLİMSEL KILAVUZLARIN İZLENMESİ HEPSİNDEN ÖNEMLİSİ GÜÇLÜ BİR PLANLAMA VE AFET KOORDİNASYON