İş Yerlerinde Covid-19

Prof. Dr. ESİN ŞENOL 

GÜTF ENFEKSİYON HASTALIKLAR ANABİLİM DALI 

ÖĞRETİM ÜYESİ 

İŞ YERLERİNDE COVID-19 

Yeni Koronavirus nedir, diğer virüslerden farkı ne ? 

Bu virüs yeni, ilk kez tanıştığımız bir virüs. 

Bu nedenle,

1. “Bağışıklık Sistemimiz” hiç tanımıyor :HERKES DUYARLI 
2. Bilim, virusun nasıl davranacağını anlamaya çalışıyor, böylece tedavi ve en önemlisi aşı geliştirilerek kontrol edilmesini sağlamaya çalışıyor.
3. Yeni koronavirus, hayvanlarda hastalıklara yol açan geniş bir virüs ailesinden. Virüsler bazen hayvanlardan insanlara da, yakın hayvan insan teması nedeniyle geçebiliyor. Buna “sıçrama” deniliyor. Bu virüsün ait olduğu, “koronavirüs” ailesini önceden tanıyoruz aslında. 2000’lerin başında Çin’de salgın yapan SARS-CoV ve 2102’de de Suudi Arabistan’da salgın yapan MERS-CoV için bu yeni virusun kuzenleri demek doğru olacaktır.Ayrıca, yıllardır yalnızca “nezle “, “soğuk algınlığı” gibi hafif formda tablolar yapan alt grupları var. 

   Yeni Koronavirus ya da resmi adı ile SARS-CoV-2 or yol açtığı hastalığın adı  ile COVID-19,  Aralık 2019’dan itibaren, ilk kez karşılaştığımız ve yepyeni bir virüs olarak, hayatımızda. 

   Nasıl Bulaşıyor ? 

   “Damlacık” yolu olarak tanımlanan yani hasta kişinin öksüme, aksırma, hapşırması sırasında ortalığa saçılan, en fazla 1-2 mt uzağa gidebilen, damlacık ağır olduğu için de, bu mesafeyi alırken bir yüzeye düşüp bir süre sonra etkisizleşen, büyük partiküller halinde bulaşıyor. 

   Hastalık Belirti ve Bulguları 

   ATEŞ+ÖKSÜRÜK+NEFES DARLIĞI en önemli üç bulgudur.

   Bu bulgular bizim “influenza” veya “grip” hastalığından ayrılamaz.

   3 farklı klinik seyir gösterebilmektedir. 

   1. Hafif , soğuk algınlığı gibi:%80 

   2.Ağır(ciddi) olmayanzatürre:%14

   3.Ciddi , yaşamsal destek gerektiren zatürre:%5 

   Olgu ölüm oranları, %1-2 ‘dir. 

   80 yaş üzerinde olanlar, kalp, akciğer hastalıkları, diyabet, kanser gibi hastalıkları olanlarda hastalık ciddi seyretmekte ve ölüm oranları daha yüksek olmaktadır. 

   80 yaş üzerinde olmak; %14 ölüm,kalp, akciğer hastalıkları, diyabet, kanser hastası olmak; %5.6 -%10.5.ölüm oranları demek. 

   Kritik, ağır zatürre bulguları ile hastaneye yatırılanlarda ise ölüm oranı %49. 

   Mutasyona uğrama olasılığına gelince; Virüs henüz mutasyona uğramadı. Çin’in uyguladığı karantina nedeniyle de Dünya’nın diğer bölgeleri için kazanılan zaman, virüsün mutasyon hızını kesen bir fren oldu. 

   YENİ KORONAVİRUS KORUNMA 

   -İyi uyku,

   -Dengeli beslenme,

   -El temizliği, (sık el yıkama) 

   –El, ile ağız, göz ve burun olabildiğince kesmek,

   -Hasta kişilerin olabileceği kalabalık ortamlarda bulunmamaya çalışmak, 

   -Düzenli hareket, 

   -Grip aşısını yaptırmak,

   -Gerekli ise zatürre aşısını yaptırmak,

   – Antibiyotik, ağrı kesici ve bitki kökenli , güvenilirliği bilinmeyen ürünlerden uzak durmak, 

   -Hasta bakımı yapmayan, hasta olup aksıran, hapşıran kişinin 1-2 metreden yakınında 15 dakikadan uzun kalmayan kişinin MASKE takmasına gerek yok. Bu durumda da kullanılacak olan “normal maske” olmalı.

   -Normal maske , partikül süzme kapasitesi sınırlı olan bir maskedir. Hasta ile 1 metreden yakın olmadığınızda hiç işinize yaramaz. 

   -En fazla 2 saat süre ile takılmalıdır. 

   -Normal maskeyi takarken ve atarken çok dikkatli olunmalı ve ellerimiz ile maskenin dış yüzeyinI ellememeliyiz.

   -Piyasada daha yüksek koruyuculuğu olduğu söylenen yüksek filtreli  N95 maskeler kullanılmamalıdır. 

   N95 ve benzeri maskeler profesyonel sağlık personeli kullanımı içindir. 

   Doğru kullanıldığında soluk almak oldukça zordur.

   ÖPÜŞMEYİN, UZUN SÜRE KAPALI, KALABALIK ORTAMLARDA KALMAYIN, EL YIKAYIN. (Su ve sabun-20 saniye) 

   Alkol bazlı el dezenfektanı ÇEVRE VE YÜZEY TEMİZLEMEDE  %60 ve üzeri alkol dezenfektanlar tercih edilmelidir. 

   HASTA İSENİZ MASKE TAKIN, İŞE GİTMEYİN. 

   SIK DOKUNDUĞUNUZ YÜZEYLERİ (KAPI KOLLARI, TELEFON, KLAVYE) TEMİZLEME SPREYLERİ İLE TEMİZLEYİN.

   AĞIZ BÖLGENİZ TEMİZ OLMALI (DİŞ FIRÇALAMA, ÇÜRÜK VS OLMAMASI) 

   AĞIZ İÇİNE DOĞAL SAVUNMA BARİYERLERİNİZ BOZACAK OLAN ANTİMİKROBİK SPREY SIKMAYIN, TUZLU SU UYGULAMAYIN. 

   SİGARA İÇMEYİN. 

   PET HAYVANLARDAN BULAŞMAMAKTADIR.

   ÇİN’DEN GELEN KARGOLARDAN BULAŞMAMAKTADIR. 

   DAMLACIK BULAŞI İÇİN RİSK TAŞIYAN KAPALI YÜZME HAVUZLARI,  

   1 METREDEN YAKIN MESAFEDE UZUN SÜRELER GEÇİRİLECEK KAPALI KALABALIK ORTAMLARDA BULUNMAK 

   ZORUNLULUK DIŞINDA KRİTİK DÜZEYDE HASTALIK BULUNAN ÜLKELERE SEYAHAT  ÖNERİLMEMEKTEDİR .

    

   BAZI NOTLAR 

   HASTALIK TÜRKİYE’DE SAPTANMIŞTIR-10.03.2020 

   DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ TARAFINDAN PANDEMİ İLAN EDİLMİŞTİR-11.03.2020 

   MUTLAK GELECEKTİR, GELDİĞİNDE, ÇİN’DEKİ GİBİ KORKUTUCU SEYRETMEYECEKTİR ÇÜNKÜ ARTIK VİRUSU VE DAVRANIŞLARINI DAHA İYİ BİLİYORUZ. 

   DOĞRU BİLGİ KAYNAKLARINA ULAŞMAYA ÇALIŞIN. 

   www.who.int 

   www.cdc.gov 

   www.ecdc.europa.eu 

   www.klimik.org 

   HASTA YOĞUNLUĞUNUN YÜKSEK OLDUĞU ACİLLER YERİNE, BULUNDUĞUNUZ BÖLGEDEKİ ENFEKSİYON POLİKLİNİKLERİNE GÜNDÜZ SAATLERİNDE BAŞVURUN.

   SEYAHAT 

   -Dünya Sağlık Örgütü – seyahat için Çin, İran, Güney Kore, İtalya ve İran’a yüksek düzey alarm vermiştir. (Kesinlikle Gitmeyin) 

   -Olgu görülen ülkelere , seyahat sırasında ve seyahat edilen yerde korunma önlemlerine dikkat edilerek gidilebilir. 

   -2 koltuk ön, 2 koltuk arka ve 2 koltuk yanınızda oturan kişi hasta görünüyor ve maske takmıyor ise siz normal maske takın. 

    Seyahat edeceğiniz ülkelerin son durumu için, aşağıdaki siteyi kontrol edin. 

   https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/travelers/index.html